ادبیات زنان و بیداری اسلامی (به عنوان نمونه:بنت الهدی صدر)

ادبیات با اسلام پیوندی محکم و دیرینه دارد؛ بلکه اسلام خود یک نهضت ادبی علیه نظام های جاهلی بوده و هست. بنابراین ادبیات که با گوهر وجودی قرآن و سنت گره خورده است، قابلیت آن را دارد که رنگ و بوی دینی به خود گیرد و برای تبیین ارزش های اسلامی مورد استفاده واقع شود. این پژوهش سعی دارد تا نقش ادبیات زنان در پدیده ی بیداری اسلامی را مورد بررسی قرار دهد. در این راستا، شهید آمنه صدر؛ معروف به بنت الهدی، به عنوان نمونه ای از پیشگامان حاضر در حوزه ی ادبیات اسلامی زنانه، برگزیده شده و کیفیت آثار ادبی ایشان و نیز چگونگی تأثیر گذاری آن ها در بیداری زنان، مورد ارزیابی قرار گرفته است . بنا بر شواهد موجود، بنت الهدی شخصیتی بود که پیوسته در جبهه های حق علیه باطل حضور می یافت و گران بها ترین داشته های خویش را در راه آگاه سازی نسل جوان، تقدیم می نمود. این امر مربوط به برهه ای از زمان است که مسلمانان عراقی- به ویژه زنان- در گردبادی از گمراهی ها ی حاصل از تمدن وارداتی غرب، گرفتار بودند؛ که شاید بتوان سکوت محافل دینی در برابر سیاست های غربی سازی و نیز غفلت آنان از شیوه های جدید دعوت و ارشاد؛ از جمله ادبیات داستانی، را در پیدایش این وضعیت موثر دانست. در شرایطی که نویسندگان و داستان نویسان دارای گرایش اسلامی، بسیار کمیاب بودند، بنت-الهدی به پا خاست و ادبیات را به عنوان ابزاری جدید و جذاب برای احیاء ارزش ها ی اسلامی و هدایت مردم - به ویژه زنان- به کار گرفت؛ که تلاش های وی خصوصا بر قشر جوان و تحصیل کرده بسیار تأثیر گذار بود. بیش تر فعالیت های ایشان در تألیفات داستانی و غیر داستانی جلوه یافته است که به ویژگی هایی همچون عقل گرایی، تجدد گرایی دینی، سادگی و روانی، و نیز صراحت لهجه و آشکار بودن هدف، شناخته شده اند که روی آوردن وی به این سبک نویسندگی، متناسب با اوضاع سیاسی و اجتماعی خفقان آمیز آن روز عراق بوده است. به نظر می رسد که بنت الهدی هر چند که نبوغ زیادی داشت و از تکنیک های هنری و فنی نیز بهره مند بود، اما جنبه ی اعتقادی را بر جنبه ی فنی ترجیح می داد و بیش از آن که در پی شهرت ادبی باشد، به ایجاد نهضتی اسلامی اهتمام می-ورزید. و بدین ترتیب بنت الهدی به یکی از چهره های شاخص در نهضت اسلامی قرن بیستم؛ به ویژه در زمینه ی ادبیات زنانه و ادبیات داستانی، تبدیل گشت.